Biyoloji, en basit anlamıyla canlıları inceleyen bilimdalı olarak tanımlanır. Bu bilimle uğraşan, meslek olarak bu bilimle ilgili eğitim alan insanlara da "biyolog" adı verilir.
Her ne kadar basitçe canlılık bilimi olarak isimlendirsek de, Biyolojinin ilgi alanı, dünya gibi canlı barındıran gezegenlerden, hastalık yapıcı bakteriler gibi ancak mikroskop adı verilen özel aletlerle gözlemleyebileceğimiz çok çok küçük canlılar, hatta moleküller düzeyine kadar geniş bir alanı kaplar. Alanı bu kadar geniş olan bir bilimin kendi içinde daha küçük alt dallara ayrılması da kaçınılmaz oluyor. Bu alt dalların isimlendirilmesini aklınızda tutmanız gerekir mi bilemiyorum, ancak gerekirse bunun için kolay bir yol mevcut. Bir çok alt dalın isminde bulunan "loji" ifadesi, eski yunancada "logos" kelimesinden gelir, "söz, söylem, akıl yürütme" anlamlarını taşır. Alt dalın ismindeki diğer kelimenin ne demek olduğunu aklınızda tutarsanız, o alt dalın neyle ilgilendiğini çabucak kestirebilirsiniz. Şimdi, bu alt dallara kısaca bir göz atalım:
Sitoloji: "Sito" ifadesi "hücreyle ilgili" anlamına gelir. Tahmin edebileceğiniz gibi bu bilimdalı, canlıları oluşturan temel birim hücre ve hücrede gerçekleşen olayları inceler.
Histoloji: "Histo" ifadesi, "doku" anlamındadır. Histoloji, dokuları, doku çeşitlerini, dokuların görevlerini ve yapılarını inceler.
Fizyoloji: "Fizyo" ifadesi "bedensel" anlamına gelir, fizyoloji canlıların doku ve organlarının çalışmasını, görevlerini, birbiri ile ilişkilerini inceler.
Embriyoloji: Döllenmiş yumurtadan itibaren canlının geçirdiği gelişme basamaklarını inceleyen daldır.
Viroloji: Latincede "zehir" kelimesinden türetilmiş "virüs" ifadesi, bir tür zararlı mikroorganizma anlamında olup, virüslerin yapısı, çoğalması ile ilgilenen Viroloji bilimdalı altına incelenir.
Patoloji: "Pathos" ifadesi, "his, duygu, özellikle de acı duygusu" anlamındadır. Patoloji, hastalıkları inceleyen bilimdalıdır.
Mikrobiyoloji: "Mikro", eski Yunancada "küçük" anlamına gelir. Mikrobiyoloji, gözle görülemeyecek kadar küçük canlıları ve bunların yapılarını inceler.
Ekoloji: Eski Yunancada "ev, yakın çevre" kelimesinden türeyen "eko" ifadesinden adını alan Ekoloji, canlıların birbirleri ve yaşadıkları çevre ile olan ilişkilerini inceler.
Birçok alt dalı bu şekilde tanımlamış olduk. Şimdi sıralayacaklarımı da bunlara ekleyip bitirelim:
Moleküler Biyoloji: Canlılarda gerçekleşen olayları moleküler düzeyde inceleyip ele alan bilimdalıdır.
Anatomi: Canlıların iç yapılarını, organlarını, bu organların yapı ve işlevlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini inceler.
Biyokimya: Canlıları oluşturan organik ve inorganik maddeleri, bu maddelerin yapı ve işlevlerini, canlının yaşamı boyunca sürüp giden kimyasal süreçleri inceler.
Genetik: Canlıların sahip oldukları karakterlerin dölden döle nasıl aktarıldığını inceler. Kalıtım bilimi de denir.
Evrim: Canlıların yüz milyonlarca yıllık zaman içerisinde geçirdikleri değişimi inceleyen bilim dalıdır.
Sistematik (Taksonomi): Canlıların sahip oldukları çeşitli özellikler dikkate alınarak sınıflandırılması, bu bilimdalının ilgi alanına girer.
Biyocoğrafya: Canlıların yeryüzündeki coğrafi dağılışlarını inceleyen bilim dalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder